W ostatnich dniach lipca wdrożyliśmy system Inwestor do Centrum Obsługi Inwestora Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej . Pracownicy COI i SSE zyskali narzędzie do pełnego zarządzania informacją opisową i przestrzenną na temat ich terenów inwestycyjnych oraz publiczny moduł mapowy (LSSE, COI Kujawsko-Pomorskie), przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych.
Na specjalne życzenie COI wzbogaciliśmy nasz system o moduł generowania prezentacji w formacie Flash, dzięki któremu znacznie skraca się czas przygotowania oferty prezentując offlice nie tylko opisy i lokalizacje terenów inwestycyjnych, ale także dane statystyczne GUS dotyczące potencjału gospodarczego regionu na przejrzystych mapach i wykresach.
Już 12 instytucji zajmujących się terenami inwestycyjnymi korzysta z naszego systemu. Oznacza to, że tysiące obiektów, dziesiątki tysięcy zdjęć i innych dokumentów bezpiecznie przechowywane jest w systemach naszego autorstwa.
Początkujący w tematyce GIS oraz wszyscy, którzy zetknęli się na studiach, bądź też w pracy zawodowej z systemami CAD, mają problem z odróżnieniem obydwu systemów. Zacznijmy od definicji:
Zagadnieniem koniecznym do skutecznej pracy w GIS jest poznanie sposobów radzenia sobie z układami współrzędnych prostokątnych płaskich oraz geograficznych. Wbrew pozorom, jednym z większych problemów z tym związanych jest nazewnictwo układów w różnych typach oprogramowania. Kody EPSG powstały w celu standaryzacji nazewnictwa i parametrów układów współrzędnych.
Dnia 12 kwietnia 2013 r. w Warszawie odbyła się naukowo-techniczna konferencja z cyklu GIS, modelowanie i monitoring w zarządzaniu systemami dystrybucji wody i kanalizacji. Z wygłoszonych podczas niej referatów została wydana publikacja GIS modelowanie i monitoring w zarządzaniu systemami wodociągowymi i kanalizacyjnymi, będąca ciekawym nawiązaniem do już dość dawno wydanej książki GIS w wodociągach i kanalizacji.
W książce sporo miejsca poświęcono doświadczeniom polskich firm wodociągowo-kanalizacyjnych z wdrażania Zintegrowanych Systemów Zarządzania Infrastrukturą Techniczną (ZSZIT), bez których trudno już sobie wyobrazić funkcjonowanie średnich i dużych przedsiębiorstw sieciowy. W zebranych artykułach widać wyraźną tendencję, iż systemy GIS stają się powoli głównymi systemami informatycznymi wykorzystywanymi w tych przedsiębiorstwach.
Ponadto można również przeczytać m.in. o takich zagadnieniach jak rejestracja prac eksploatacyjnych na sieciach, systemie wykrywania wycieków, wyznaczaniu modeli sieci czy też możliwościach wykorzystania oprogramowania typu Open Source do stworzenia systemu GIS przedsiębiorstwa wod-kan.
Metadane to zbiór informacji szczegółowo opisujących dane, zbiory danych czy też usług, zapisany przy wykorzystaniu składni języka XML (eXtensible Markup Language – standard opracowany przez organizację W3C).
Przeczytaj także artykuł: “Po co są metadane w GIS“
Dzięki metadanym można dowiedzieć się jaka była data pozyskania danych i jak wygląda ich aktualność, kto je utworzył, na jakich zasadach są udostępniane, jakiego obszaru dotyczą, jaka jest ich szczegółowość, według jakiego standardu zostały opracowane, w jakim są układzie współrzędnych, w jakim formacie są dostępne czy też pod jakim adresem uruchomiona jest usługa. A także wiele innych informacji przydatnych podczas wyszukiwania przez użytkownika interesujących go materiałów geodezyjnych, kartograficznych, związanych z planowaniem przestrzennym czy też obejmujących tematykę środowiska przyrodniczego, ale nie tylko. Metadane są jednym z kluczowych elementów infrastruktury informacji przestrzennej.
Szczegółowe informacje dotyczące zapisów Dyrektywy INSPIRE oraz Ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej w kontekście metadanych geoinformacyjnych dostępne są m.in. w publikacjach:
Przedstawione są tam normy ISO odnoszące się do metadanych (19115 Metadane, 19139 Metadane – schemat implementacji XML) jak również opisane techniczne aspekty tworzenia metadanych.
Proces tworzenia metadanych z technicznego punktu widzenia nie jest specjalnie skomplikowany. Przygotowane edytory wspomagają operatora wskazując obligatoryjne pola wymagane w procesie walidacji pliku metadanych pod względem zgodności z wytycznymi. Dużo trudniejsze natomiast jest zebranie możliwie najdokładniejszych informacji o zasobie, który ma zostać opisany metadanymi.
W roku 2010 Główny Geodeta Kraju, aby wspomóc prace nad utworzeniem metadanych dla działek ewidencyjnych opublikował dokument “Wytyczne do przygotowania metadanych w zakresie działek ewidencyjnych” szczegółowo opisujący zakres informacji jaki powinien się znaleźć w tych metadanych. A wraz z nim udostępnił służbie geodezyjnej i kartograficznej specjalnie przygotowany internetowy edytor metadanych by wspomagać tworzenie ich dla zasobu działek ewidencyjnych. To właśnie służba geodezyjna i kartograficzna jako jedna z pierwszych w kraju musiała się zmierzyć z problemem dokładnego opisania swoich danych.
Za tworzenie i aktualizację metadanych w Polsce odpowiedzialnie są następujące Organy:
Załącznik I dyrektywy INSPIRE
Załącznik II dyrektywy INSPIRE
Załącznik III dyrektywy INSPIRE
Odbiorcami dla których tworzy się metadane są właściwe wszyscy, którzy potrzebują informacji o dostępnych danych przestrzennych dla konkretnego obszaru.
Przykład – przed rozpoczęciem realizacji każdego projektu (również tych geoinformacyjnych) po etapie precyzowania zamierzeń dotyczących produktu lub produktów końcowych projektu, następuje etap określania niezbędnych zasobów – finansowych, ludzkich, sprzętowych, wiedzy, technologii, danych bez których powodzenie realizacji projektu może zostać zaburzone lub całkowicie wykluczone. Właśnie na tym etapie przychodzą z pomocą serwisy katalogowe metadanych (CS-W Catalogue Service for Web). Dzięki którym jest możliwość zgromadzenia informacji na temat dostępności niezbędnych danych przestrzennych dla obszaru objętego projektem. Serwisy katalogowe to rodzaj usług sieciowych umożliwiających publikowanie i przeszukiwanie zbiorów metadanych dla danych i usług geoinformacyjnych.
Metadane są udostępnione w rozproszonej strukturze serwerów katalogowych. Usługi katalogowe dostępne są na różnych poziomach infrastruktury informacji przestrzennej. Jest to uzależnione od tego czy dany dysponent danych samodzielnie uruchomi i będzie utrzymywać własną usługę katalogową, w której udostępni swoje metadane czy też prześle je do innego podmiotu administrującego serwisem katalogowym np. na szczeblu krajowym. W zależności od preferencji właściciela katalogu metadanych może on być dostępny jako jeden z elementów geoportalu lub też jak zupełnie niezależna wyszukiwarka. Przykładem pierwszego podejścia jest geoportal Systemu Informacji Przestrzennej Powiatu Wrocławskiego wroSIP, gdzie usługa katalogowa jest wkomponowana jako jeden z widgetów geoportalu.
W portalu Wielkopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej katalog metadanych występuje w postaci niezależnej wyszukiwarki.
Dzięki zachowaniu standardów podczas konfigurowania usług CS-W i uruchomienia opcji tzw. harvestingu można przeszukiwać rozproszone katalogi metadanych.
Głównym punktem dostępowym do polskich metadanych i jednocześnie pierwszym miejscem, gdzie warto poszukać informacji o dostępnych zbiorach danych jest krajowy geoportal.
Na chwilę obecną dostęp do katalogu jest realizowany w dwojaki sposób ze strony głównej albo w geoportalu2 jako jeden z widgetów.
Docelowo metadane zbiorów danych i usług wszystkich krajów europejskich powinny być dostępne z poziomu europejskiego katalogu metadanych INSPIRE. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ruszając się z zza biurka będzie można sprawdzić dostępność danych dla różnych biznesowych projektów realizowanych przy wykorzystaniu danych przestrzennych o charakterze krajowym jak i międzynarodowym.
Jest to pierwsza w języku polskim publikacja przybliżająca zagadnienia obsługi QuantumGIS (przygotowana w postaci e-booka).
“Wprowadzenie do Quantum GIS” powstało z myślą wykorzystania wolnego i otwartego oprogramowania w administracji geodezyjnej i z założenia nie pokrywa pełnej funkcjonalności programu. Celem tego opracowania jest nie tylko zapoznanie użytkownika z programem, ale w szczególności ukazanie możliwości współpracy QGIS z innymi programami Open Source, takimi jak GRASS, PostGIS, PostgreSQL, Map-Server.
Milena Nowotarska
W podręczniku poruszono m.in. zagadnienia:
Idealna pozycja dla osób zaczynających przygodę z QGIS’em.
Służba geologiczna USA (USGS) udostępnia na swojej stronie internetowej szereg zestawów danych pochodzących ze skaningu laserowego LIDAR. Dane dotyczą jedynie obszaru USA, ale są możliwością do rozpoczęcia pracy i zapoznania się z technologiami obsługi danych. Możemy je pobrać korzystając z prostej przeglądarki zasięgów danych (Java) pod adresem http://lidar.cr.usgs.gov/LIDAR_Viewer/viewer.php.
Książka jest ciekawym zbiorem informacji na temat stosowania geoinformacji w pracy jednostek publicznych. Sporo miejsca poświęcone jest zagadnieniom związanym z dyrektywą INSPIRE oraz ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennych.
Można znaleźć w niej również modelowe przykłady zawiązywania porozumień i partnerstw między gminami, powiatami czy też organami zarządzającymi środowiskiem w celu lepszego wykorzystywania geoinformacji w ochronie środowiska czy też na potrzeby planowania przestrzennego oraz zwiększania świadomości informacyjnej społeczeństwa.
Ale co najważniejsze zawiera praktyczne wskazówki i przykłady wykorzystania GIS’u do rozwiązywania problemów, z którymi na co dzień borykają się urzędnicy różnych szczebli administracji.
OpenStreetMap Polska oblikowało e-book wyjaśniający w przystępny sposób, jak każdy z nas może zacząć swoją przygodę z OSM i uczestniczyć w tym otwartym projekcie
Podręcznik jest przekładem z wersji anglojęzycznej tej publikacji wydanej przez Humanitarian OSM Team. Można się z niego dowiedzieć m.in.: jak założyć konto na OSM, jak korzystać z dostępnych edytorów oraz zbierać dane w terenie za pomocą odbiornika GPS.
Pobierz podręcznik [8 MB]
Dane, z którymi przychodzi nam pracować przeważnie występują w znanych formatach, odpowiednich do oprogramowania, jednak nie zawsze. Czasem trzeba się naszukać zanim znajdzie się informację o pochodzeniu danych, z którymi trzeba pracować. Mamy nadzieję, iż poniższa lista pomoże.