QGIS 2.10 Pisa

Autorzy QGIS ogłosili właśnie wydanie wersji 2.10. Nazwa kodowa Pisa odnośni się do miejscowości, w której odbyło się spotkanie programistów projektu w 2010 r. Wersja ta zawiera, poza poprawkami znalezionych błędów, wiele nowych funkcji i narzędzi. W związku z tym jej instalacja nie jest zalecana na stanowiskach, gdzie liczy się przede wszystkim stabilność. W takim wypadku należy zwrócić się w stronę poprzedniej wersji (2.8.2) która posiada wydłużony okres wsparcia (LTR – Long Term Release). Będzie ona wspierana poprzez usuwanie błędów jeszcze przez ok. 8 miesięcy.

Poniżej przedstawiamy kilka najciekawszych wg nas zmian w stosunku do poprzedniej wersji. Wizualny przegląd zmian przygotowany przez autorów można znaleźć na oficjalnej stronie.

Na wstępie warto wspomnieć o zmianie, która nie jest widoczna dla użytkownika. Obsługa geometrii została napisana na nowo, dzięki czemu możliwe stało się wprowadzenie długo oczekiwanych zmian. Nowy silnik wspiera nie tylko punkty, linie i poligony, ale również krzywe. Pozwala to m.in. na przedstawienie obiektów jako okręgi, a nie poligony składające się z wielu segmentów. Aby korzystać z tej możliwości należy oczywiście użyć źródła danych, które również wspiera krzywe np. PostGIS. Popularny format ESRI Shapefile nie wspiera tego typu geometrii. Inną ważną zmianą jest wsparcie wartości z i m we współrzędnych geometrii. Należy podkreślić, że nowy silnik jest ciągle rozwijany. W pierwszym etapie skoncentrowano się na funkcjonalnościach istniejących w dotychczasowym silniku, dzięki czemu użytkownicy nie odczują różnicy po przejściu na nową wersję. W związku z tym brakuje na razie narzędzi do tworzenia i dokładnego modyfikowania nowych typów geometrii. Będą one sukcesywnie dodawane w kolejnych odsłonach QGIS.

Symbolizacja

Największą nowością jest możliwość dodawania efektów do zdefiniowanych symboli. Pozwalają one szybko i łatwo dodać takie efekty jak cień, rozmycie czy otoczka symbolu. Aby je uaktywnić należy przy wyborze symbolu zaznaczyć opcję Rysuj efekty i kliknąć przycisk . Warto dodać, że jest to pierwsza funkcjonalność QGIS sfinansowana z pomocą platformy Kickstarter.

Symbol stopniowy został wzbogacony o nową metodę rozróżnienia wartości obiektów poprzez rozmiar symbolu (warstwy punktowe) lub grubość linii (warstwy liniowe). Aktualnie poligony nie są wspierane przez nową funkcjonalność. Użytkownik może wybrać minimalną i maksymalną wielkość (w mm lub jednostkach mapy), a QGIS automatycznie przeliczy i ustawi klasy w zależności od wartości wybranego pola. Legenda warstwy prawidłowo wyświetli zdefiniowane klasy i rozmiary symboli, dotyczy to również legendy w oknie wydruków.

W stopniowej symbolizacji można również zauważyć nową zakładkę Histogram. Znajduje się na niej histogram przedstawiający liczbę obiektów oraz wybrane zakresy klas. Co ciekawe wykres jest interaktywny i możliwe jest jego modyfikowanie za pomocą kursora np. przesunięcie granic klas lub dodanie nowych.

Przebudowaniu uległo okno do dodawania wykresów. Teraz różne opcje dostępne są w innych oknach, przez co całość wygląda znacznie prościej i schludniej. Początkowo trzeba się przyzwyczaić do tego gdzie są ważne dla nas opcje. Nie powinno jednak to być zbyt trudne ponieważ są one rozlokowane w podobny sposób jak w narzędziu etykietowania. Diagramy są również widoczne w legendzie warstwy na liście i w wydrukach.

Edycja i zarządzanie danymi

Kolejnym narzędziem, które otrzymało nowe funkcje, jest Obróć obiekt. Po jego aktywacji i wybraniu geometrii pojawi się okno, w którym można wpisać kąt, o który ma zostać ona obrócona lub wprowadzić wartość kątową, do której zostanie przyciągana nowa geometria. Punkt, wokół którego następuje obrót, można przesuwać poprzez kombinację klawisza Ctrl i kliknięcia w oknie mapy.

W QGIS 2.6 autorzy wprowadzili tzw. wirtualne pola, które są automatycznie aktualizowane, w przypadku zmiany parametru do którego odnosi się zdefiniowane wyrażenie. Jednak aby zmienić to wyrażenie dotychczas należało skasować pole i utworzyć nowe. Od teraz istnieje jednak możliwość edycji formuł. Aby to zrobić należy otworzyć właściwości danej warstwy i przejść na zakładkę Pola.

Przydatną opcją do przeglądania danych jest możliwość filtrowania obiektów za pomocą wyrażeń. Funkcja ta do tej pory nie była jednak dostępna dla warstw, które posiadały złączenia z innymi warstwami. Na szczęście od nowej wersji możliwe jest jej używanie również w takim przypadku. Jest to jednak ograniczone tylko do pól głównej warstwy, filtrowanie po kolumnach innych, złączonych z nią warstw nie jest aktualnie możliwe. Doczekaliśmy się również możliwości edycji parametrów złączenia bez konieczności ich tworzenia od nowa.

Wtyczka DB Manger, do zarządzania danymi w bazach PostGIS i SpatiaLite, została wzbogacona w Kreator zapytań SQL. Osoby korzystające wcześniej z QSpatialite od razu zauważą podobieństwo z analogiczną funkcjonalnością dostępną w tej wtyczce. I słusznie, gdyż została ona z niej przeniesiona. Kreator umożliwia wybór przez użytkownika tabel, kolumn i ich wartości oraz funkcji, zdefiniowanie warunku WHERE (pole Gdzie), grupowania i sortowania wyników. Po kliknięciu OK w oknie SQL zostanie utworzone właściwe polecenie.

Narzędzia analizy

Od razu po włączeniu aplikacji można zauważyć nowy panel Statystyki. Wyświetlone są w nim podstawowe dane statystyczne wybranej warstwy wektorowej. Informacje mogą być zbierane nie tylko dla wybranego pola tabeli atrybutów, ale również można je modyfikować za pomocą wyrażeń. Część dostępnych statystyk była wcześniej dostępna w menu Wektor->Narzędzia analizy->Podstawowe statystyki, teraz dostęp do danych jest w czasie rzeczywistym, a panel nie blokuje całego okna QGIS.

Do wtyczki Statystyki strefowe wprowadzono kilka nowych funkcji przy jednoczesnej możliwości wyboru statystyk, które mają zostać obliczone. Można również wybrać kanał warstwy rastrowej, dla którego zostaną przeprowadzone obliczenia.

Sterowniki formatów danych przestrzennych

Sterownik dla bazy danych PostGIS został wzbogacony o możliwość filtrowania danych po stronie serwera. Dotychczas po zdefiniowaniu filtra wszystkie dane były pobierane z bazy, a ich przetworzenie odbywało się po stronie QGIS’a. Powodowało to oczywiście niepotrzebne obciążenie samej bazy, łącza (jeśli nie jest ona lokalna) oraz samej aplikacji. Teraz wybór odpowiednich obiektów może odbywać się już na serwerze co ogranicza czas zapytania i całej operacji. Funkcja ta jest oznaczona jako eksperymentalna i domyślnie jest ona wyłączona. Aby ją włączyć należy przejść do opcji, Źródła danych i zaznaczyć ostatnią opcję w oknie.

Kolejnym ulepszeniom uległa również funkcja eksportu danych wektorowych do formatu DXF. Jest to możliwe dzięki wsparciu finansowemu szwajcarskich instytucji, które dążą do wprowadzenia do QGIS łatwego w użyciu i niezawodnego narzędzia pozwalającego na wymianę danych przestrzennych również z aplikacjami wykorzystywanymi przez architektów i projektantów. Więcej informacji o tym projekcie, w tym co zostało już zrealizowane i co jeszcze pozostało, można znaleźć tutaj.

Warto wspomnieć również o dodaniu wsparcia dla formatu Pointcloud – rozszerzenia bazy danych PostgreSQL do przechowywania chmur punktów pochodzących z laserowego skaningu (LIDAR). Poprawiono również działanie sterownika dla GRASS GIS.

Przeglądarka

Zmiany nie ominęły również przeglądarki danych przestrzennych. W panelu możliwe jest włączenie widżetu Właściwości wyświetlającego metadane wybranego pliku. Ciekawą propozycją dla programistów jest możliwość dodawania własnych elementów do drzewka przeglądarki za pomocą dwóch nowych klas: QgsDataItemProvider i QgsDataItemProviderRegistry. Dzięki temu integracja wtyczek z QGIS jest jeszcze większa.